Aisato, Lisa: Fugl (Gyldendal 2013)

Det er ikkje ofte eg les biletbøker. Det er svært, svært sjeldan faktisk. Når det likevel eingong skjer, blir eg minna på krafta bak bileta. Det seies at eit bilete seier meir enn tusen ord, og i så fall inneheld denne boka meir enn 4000. Eg må føye meg inn i rekka blant dei som skryt av bileta i boka. Dei er vakre og symbolske og set tankane i gang. Eg merkar at det er ein samanheng i alle bileta. Det er alltid noko som går igjen. Viss du har boka framfor deg, når du les denne bokmeldniga, sjå på kleda til personane i boka, spesielt jenta og bestefaren sine. Studer dei nøye, så ser du at uansett kvar dei går i er det bitte små krussedullar på kleda. Alltid. Nesten uansett kva det er. Eg veit ikkje om det har noko tydning for boka, men eg la merke til denne veldig gjennomførte detaljen.

Eg kjenner at eg vart veldig glad i teikningane. Eg er ein av dei personane som liker kunst og måleri. Eg liker å gå på kunstmuseum. Då eg las denne boka fann eg ut at ein trenger ikkje å betale dyrt for ein billett og gå rundt i digre barokk-salar for å oppleve fin kunst. Aisatos teikningar er levande. Sjølv husa på første og siste side «lever». Eg snakka òg om at det var stor samanheng. På første bilete av byen ser ein ei jenta i eit grønt tre som ser lengselsfult ut i lufta. På siste side ser ein bestefaren sitje i det same treet, som ikkje lenger er grønt, og stirar ut i lufta. Heilt oppe til venstre på motsatt side ser ein konturane av nokre fuglar. Jenta er borte, og bestefaren hennar sit igjen. Det første eg tenkjer på når eg ser jenta er Anne Shirley, L. M. Montgommerys raudhåra heltinne. Ho som òg kan vere drøymande og stire ut i lufta, og som første gong lesaren møter henne, snakkar om å sove i eit tre. I likskap med Anne fra Bjørkely har jenta i Fugl raudt hår og grøne auge.

I decided that if I were left here I would walk down the track to that cherry tree and climb up to spend the night. It would be so lovely to wake up in white cherry blossoms, don’t you think? 

Anne of Green Gables, gjenfortalt frå Lucy Maud Montgommerys bok, Sterling Publishing Co, 2005

No er ikkje jenta i denne boka så lystig. Ho er meir melankolsk og trist, men sidan eg første tenkte på Anne Shirley og hennar første «replikk» i boka tok eg dette med. Det er vanskeleg å oppsummere kva som skjer synes eg, ikkje fordi handlinga er veldig kompleks, men rett og slett fordi den er litt enkel, samstundes som den rommar mykje. Det går ikkje an å gjengi den på ein vanleg måte. Difor har eg brukt forlaget sine ord:

 Kan jeg være med dere? spør jenta.
– Nei, sier fuglene, du er altfor stor og tung til at vi kan bære deg. Hadde du bare lignet en fugl og hatt vinger selv så…

Lisa Aisato har laget en vakker og melankolsk bildebok, om en jente som skulle ønske hun kunne fly bort med fuglene når den kalde vinteren nærmer seg. Men for å fly som en fugl trenger man vinger, fjær og helst et nebb også. Med andre ord har jenta et ganske stort, og kanskje umulig, prosjekt foran seg. Men hvis man bare ønsker det hardt nok, og vil det sterkt nok, så kan man faktisk få det til. Selv om det skjer med bitte små fugletripp.

Det eg spør meg om, fleire gonger, når det gjelder denne boka, er kort vidt barn vil like henne. Kanskje dei, slik som meg, vil like teikningane, men kva med historia? Kva får dei ut av den? Det finst mange tolkningar. Døden er ei, puberteten er ei anna og det å drøyme om noko eller lengte etter noko er ei anna. Eg trur ikkje det finst noko fasitsvar, og eg skal heller ikkje byrje med dei store tolkningane av boka no. Likevel er det noko som ligg bak. Det eg spør meg om er om barn vil forstå kva det er. Eg har litt problem med det. Om det er ei jente som drøymer om noko, som i tillegg er umogleg, skal moralen då vere at alle får det dei vil ha berre dei drøymer nok? Viss eg ynskjer veldig, veldig sterkt å bli statsminister, vaknar eg ikkje plutseleg ein dag opp på stortinget. Eg må gjere noko for det. Det som likevel slår meg er at jenta berre vaknar opp som ein fugl. Ho har laga kostyme tidlegare og prøvd, men det feila. Eg veit ikkje, eg føler det blir litt søkt.

Det trur eg mange barn òg vil føle. Tankane mine går litt til Bak Mumme bor Moni av Gro Dahle, som er ei fantastisk billedbok. Mumme er berre litle Mumme, som bur i eit kvitt hus framfor det blå fjellet. Alt er fint når det berre er Mumme, men så kjem Moni med den store lastebilen og hesten med seksten bein. Då blir huset mørkt og skummelt, og fjellet kjem nærmare og blir svartare og svartare. Barn har kanskje problem med å forstå symbolikken her, men likevel forstår dei at Moni er stygg og Mumme er snill. Dei forstår at Moni ikkje bør komme, og alle heier på Mumme. Sidan boka er veldig spesiell, er det lett å hugse den, og om barn ikkje forstår den når dei er fire eller fem eller seks, kan dei forstå den seinare. Dei forstår litt av handlinga. Det same er det med boka Ingen av Svein Nyhus. Ein del symbolikk, men barn forstår det. Slik føler eg ikkje det er med Aisatos bok. Det er ikkje den logiske rollefordelinga som barn liker. No seier eg ikkje det bør vere stereotypt, men det kunne vore meir barnevennleg. 3-6 år eller målgruppa, men eg trur ein må vere vaksen for å få med seg mestedelen.

Så, no er det sagt! Føler eg kan puste letta ut over at eg no har fått publisert ei litt meir kritisk bokmelding enn alle andre. Av frykt for å få alle Aisato-elskarar på nakken skal eg berre legge til at boka er bra. Den er det. I tillegg er bileta ein god stad å byrje, og eg trur alle vil synes dei er flotte og fargerike. For det er dei!

Heilt til slutt, ein sang om ein Lite fuggel (Vamp 2012)

Denne boka er nominert til bokbloggarprisen 2014 og blir samlesen av fleire bokbloggarar denne månaden. Meir informasjon om det kan du finne her. KNIRK hadde eit eksperiment kor ho las bøkene gjennom berre bileta, noko eg trur alle bør få med seg. Veldig spennande. Elles finn det fleire bokmeldingar av boka på sida for samlesing. Meir om billedbøker kan de finne på Siljes Skriblerier, som i tillegg er verten for samlesinga no i februar.

Yndestad, Monika N: Jentene fra balletten (Vigmostad Bjørke 2012)

Ikke alle er tilliten verdig. Noen misbruker den grovt

Desse orda frå omslaget på Monika N. Yndestads bok Jentene fra balletten er noko av det som har sett seg fast hos meg etter at eg las kriminalromanen hennar, som òg er hennar debutroman. Tidlegare journalist i Bergensavisen, Monika N. Yndestad, er for tida aktuell med si andre bok om Alice Bratt, òg ho journalist i Bergensavisen. Gapestokk kom ut på Vigmostad & Bjørke i januar 2014, og har til no fått gode bokmeldingar i fleire aviser og nettaviser. Sidan eg har bestemt meg for å lese tidlegare romanar av nokre av dei som gir ut i år, stod Jentene fra balletten på leselista mi, og endeleg fekk eg lese henne.

Eg trar ho har vore på rommet mitt før, lege på pulten og venta på at eg skulle opne ho og byrje å lese. Det skjedde ikkje. Eg leverte henne tilbake til biblioteket, fordi det var så kort freist og eg ikkje fekk tid. Eg skal innrømme at eg nølte litt, for eg hadde så store forventningar og ville ikkje at dei skulle bli knust. No i januar lånte eg henne igjen og fekk meg til å opne henne og lese. Eg angrar ikkje. Forventningane mine var skyhøge, og eg hadde bestemt meg for at eg skulle lese denne før Gapestokk, ta det i frå riktig kant denne gongen.

Vigmostad & Bjørke har vore heldige når dei har fått Monika N. Yndestad på laget. Ho skriv samfunskritisk, ho skriv aktuelt og ho har ikkje minst eit spennande plott. Mina frå Os er ei heilt vanleg jente. Ho er ein av dei andre ungdommane frå Os. Ho er skuleflink, hyggjeleg, har mange venner og trivst på den lokale ungdomsklubben. Kven skulle trudd at eit sykkevelt ikkje berre skulle føre til skrubbsår og brukken fot, men òg eit velt av tilveret og uslettelege sår på sjela? Ikkje Mina, men kanskje lesaren forstår kva som skjer. Det er litt forutsigbart, og særleg når Alice Bratt byrjar å nøste opp i saker om «Jenter fra balletten». Mina blir ei av dei. «Jentene fra balletten» er tilsynelatande velluka jenter som nesten endrer seg over natta. Dei kjem borti rus, skulkar skulen, og alt det som dei var tidlegare er borte. Borte er smilet, vennene og fritidsaktivitetane, og igjen sit skuggen deira. Kva har skjedd med jentene?

Nei, det er ikkje ein fantasy-roman kor nokon kastar ein formel over jentene og kontrollerer dei, noko eg ikkje trur de trudde heller, men ein skulle trudd det var det som skjedde. Kva får ungdommar til å dette heilt saman, miste livsgnisten og alle framtidsdraumar? Kriminalromanen er, som nemnt, veldig samfunnskritisk. Det som på fint før vart kalla «Sedelighetsforbrytelser», men som no går under det litt lettare namnet «Seksualforbrytelser» er eit av fokusa i romanen. Kva skjer når folk ikkje trur på det du seier? Kva skjer når ein person med tillit trår over ei grense og viser seg å vere eit usselt, sadistisk menneske med meir i tankane enn å hjelpe ungdomsjenter? Yndestad langer ut mot Bergensavisen, politiet og andre tillitspersonar i denne boka. Journalisten Alice Bratt får ikkje dykke ned i saka om «Jentene fra balletten». Politiet handlar ikkje. Ofra er ikkje truverdige. Ingenting går som det skal, og alt bygger opp mot eit fartsfult klimaks på slutten.

Klimakset ja. Det skal vere spennande. Det skal vere nervepirrande. Det skal vere høgdepunktet i boka kor det avgjerande skjer. Likevel skal det òg vere oversiktleg. Det skal ikkje vere for handlingsmetta. Yndestad har teke med alt for mykje. Ikkje berre er det fleire dødsfall, men òg ei kidnapping, ei redning og ei rettssak og ei løysning på gåta. Plutseleg blir alt heilt fullstendig trist og tragisk. Alt skjer på ein gong. Lesaren blir så utruleg metta på triste og tragiske hendingar at det går ut over kvaliteten på avslutninga. I tillegg er romanen veldig forutsigbar. Eg skreiv det over her òg. Ein forstår fort kva som skjer, og kva som er årsaka til at Mina og fleire jenter frå Os blir såkalla «Jenter fra balletten». Mange meiner kanskje det er litt spoilarar i dette innlegget, men eg synes ikkje det, for det er spoilarar i sjølve boka, og det er få overraskingar. Likevel er det driv i boka. Språket flyt fint og inviterer til nye oppdagingar og «openberringar» for lesaren.

Romanen har handling frå Hordaland. Dei fleste nemnte stadene ligg i eller ikkje langt i frå Bergen. Hovudhandlinga er i Os, sør for Bergen. Det er her «Jentene fra balletten» kjem frå. Sjølv har eg aldri vore i Os, men eg kjenner nokre som bur i kommunen. I tillegg er Åsane nemnt, ein bydel i Bergen. Det er berre i byrjinga i samband med ei bussulukke, men grunnen til at eg hengte meg opp i dette, var at einaste gongen eg har vore i Åsane var då eg sat i buss. Me stoppa på busstasjonen der. Likevel har boka fleire kjenneteikn frå Bergen, til dømes at dei konsekvent seier «Jenten». Typisk Bergen-dialekt. Som dei fleste kanskje veit er det ikkje hokjønnssubanstantiv på bergensk. Dei som elles ville vore hokjønn i mange andre dialekter blir her til hankjønn, noko språket ber preg av. Nokre vil kanskje seie at det er ein liten detalj, men som lesar må eg seie at det gav meir nærleik til romanen og staden det foregår på. Eg kunne nærast høyre bergensdialketen inni meg då desse tilfella kom.

Boka tiltalte meg på mange måtar. Temaet var noko eg interesserte meg for, og hovudpersonen var to år yngre enn meg. Alt vart veldig nært. Eg trur òg at romanen vil vere sterk for dei som ikkje er ungdommar, for språket skapar nærleik. Boka er på under fire hundre sider med små kapittel, så ho er lett overkommeleg. Verdt å plukke opp!

Bokbloggarprisen – kortlista frå måndag

For litt over to veker sidan, måndag 13. januar, kunne komiteen bak bokbloggarprisen endeleg lette litt på sløret og seie kva bøker som var med på langlista. Eg bestemte meg då for at eg ikkje blogga om langlista, sidan det skulle komme ei kortliste seinare. Seinare – det var måndag 27. januar, og kortlista er no publisert. Det er tre bøker som har hamna på lista «Årets roman» og tre på lista «Åpen klasse». (Om du ikkje har høyrt om bokbloggarprisen kan du lese meir her). Eg må jo seie at lista innheldt få overraskingar. Det er andre som har kommentert det same. To av tre bøker under «Årets roman» har vore på dei fleste bestseljarlister og topp 10-lister i 2013, og dei fleste kjenner bøkene frå før av. Under «Åpen klasse» er det kanskje litt meir spennande. Ei diktsamling, ei barnebok og ei fantasy-bok for ungdom. Det beste med kortlista, er jo at eg ikkje har lese nokre av dei før. Eg har mykje å glede meg til.

Men her er bøkene på kortlista:

Årets roman:

• Jacobsen, Roy: De usynlige
• Ravatn, Agnes: Fugletribunalet
• Wassmo, Herbjørg:  Disse øyeblikk

Åpen klasse

• Aisato, Lisa: Fugl
• Lillegraven, Ruth: Urd
• Pettersen, Siri: Odinsbarn

På våren dette året gjekk eg ut på bloggen min og sa at det hadde vore gøy om ei bok på nynorsk vart nominert og kom påkortlista, og jammen kom det ikkje med ei nynorskbok òg. Eg følte eg følgte opp målet mitt om å lese bøker på nynorsk dette året, og eg kan seie at fem av elleve bøker eg las i samband med prisen var på nynorsk. Eg synes ikkje det var så utruleg gale. Det som er verre er eigentleg at eg ikkje følte eg ikkje kunne nominere dei, rett og slett for eg ikkje følte dei var «prismateriale». Og det verste er at den nynorsboka som kom høgt opp, har eg endå ikkje fått somla meg til å lese, men det skal bli. Det kjem. Eg har høyrt mykje bra om Agnes Ravatn si bok, og no nyleg skreiv NRK ein artikkel kor dei hevda at ho er ein forfattar som får folk til å lese nynorsk. Det gler meg at ein nynorskforfattar får så mykje skryt. Ho er ikkje berre nominert til bokbloggarprisen, men òg til P2-lytterenes romanpris. No gjenstår det berre å sjå om eg er einig i alt skryten ho har fått. Det er jo ikkje sikkert. Kan vere den ikkje fell i smak i det heile.

Dei to andre bøkene var meir skuffande. Eg hadde kanskje venta meg noko meir annleis. Fugletribunalet braut litt den trenden at det er sjeldan nynorsk-bøker kjem så høgt opp. Den har ikkje vore på topp 10-listene på bokhandlane. Det er rett og slett ei bok bokbloggarar og kritikarar har teke godt i mot. De usynlige var ei bok alle snakka om før den var utgjeven. Den var ein hit allereie då. Alle gleda seg til Roy Jackobsens bok. Eg hugsar folk spurte etter boka lenge før ho kom ut. Stod bak disken og sa: «Nei, dessverre ikkje endå», og folk vart utruleg skuffa. Det var verkeleg ei etterlengta bok. Akkurat slik som Fugletribunalet av Agnes Ravatn er denne òg nominert til P2-lytternes pris. Herbjørg Wassmo er heller ikkje ein heilt ukjent forfattar. Eg hadde kanskje trudd me skulle bryte trenden litt meir enn me gjorde, men så kan ein ikkje bestemme over andre sin smak. Ein kan ikkje tvinge folk til å nominere bøker dei ikkje liker.

I kategorien «Åpen klasse» var eg langt meir nøgd. Ei billedbok for barn, ei fantasybok for ungdom og ei diktbok. Mangfald, heiter det. Skal innrømme at eg sterkt ønska at Mysteriet mamma kom på den lista, slik eg at eg endeleg kunne få ein grunn til å plukke opp boka. Til no har eg utsett det og utsett det, men eg skal nok gjere det. Fugl av Lisa Aisato ligg klar heime til og lesast. Eg har tenkt å fullføre mi første diktsamling etter Morovers av André Bjerke, og eg har tenkt å lese ein norsk fantasyroman for ungdom. Eg håpar eg klarar å vere med på alle. Først var eg litt skeptisk, sidan ingen av bøkene var heilt etter min smak, men eg skal utfordre meg sjølv til å prøve å lese dei.

Midt oppi alt dette kjem jo bokbloggarprisen 2015, så det blir jo nokre norske bøker i 2014 òg. I tillegg har eg ei bokmelding av Jentene fra balletten av Monika N,. Yndestad eg ikkje har skrive endå. Men alt til si tid, alt til si tid…

Dette var i alle fall mine tankar rundt prisen. Line oppfordra i innlegget sitt om kortlista til at fleire skreiv om sine tankar rundt denne og sa på bloggen kva dei meinte. Eg tok oppfordringa, og dette vart resultatet. Når det skal seiast synes eg at komiteen har lagt ned ein solid innsats i dette, og det vart jo ikkje akkurat kioskromanar på lista. Alle bøkene har fått positive tilbakemeldingar frå media og bloggarar. Eg trur bokbloggarprisen kan vere positivt for å vise at me har integritet og smak, og i tillegg at me òg kan vere saklege, sjølv om dei fleste av oss ikkje jobbar med bøker eller har mastergrad i litteraturvitskap.

Bok: I natt er du død av Viveca Sten

Dette året har eg bestemt meg for å gjere noko nytt. Det er ikkje eit veldig vanskeleg mål, men rett og slett noko eg berre må bli betre på. Nemleg prøve å starte med bok ein i kriminalseriar, i staden for midt i. Eg er heilt umogleg på det området. Byrjar med den siste boka, og les så bok nummer fire og så bok nummer tre, og så går det vidare slik. Ingen rekkjefølgje. På grunn av dette prøver eg å lese bøker av kriminalforfattarar som dette året kjem med nye bøker. Første i rekka var I natt er du død av Viveca Sten. Seinare i år kjem neste bok på norsk, I kampens hete.

Viveca Sten er ei av mange krimdronninger frå Sverige. Øvst på boka står det Sveriges nye krimdronning, ein tittel dei fleste krimforfattarar frå Sverige får, om bøkene blir gitt ut i andre land. Det at det ikkje er ei underskrift under, men berre forlaget som har skrive det, gjer meg litt skeptisk til slike titlar. Det er eit godt salstriks, og det trekk lesarar. I tilegg det litle sitatet frå ei bokmelding utanpå. Likevel, grunnen til eg plukka opp boka var for å teste ut forfattaren litt før den nye boka kom. Plottet er ikkje uvanleg for ein kriminalroman, særleg ikkje for ein ny kriminalroman. Hovudpersonane skal, etter det som står bakpå, vere politimann Thomas Andreasson og jurist Nora Linde.

Romanen byrjar med at Marcus Nielsen blir funnen hengt i leiligheita si. Alt tyder på at det er sjølvmord, men som dei fleste som les krim veit, er alle sjølvmord i slike romanar konstruerte. Politimannen Thomas, som skulle vere prega av ei oppleving for seks månadar sidan, kjem tilbake på jobb og arbeider med saka saman med politikvinna Margit. Nok eit tospann i kriminallitteraturen, som etterkvart får fleire mord å etterforske og ei sak som blir knytt til ein milletærleir på Korsö. Handlinga byttar mellom etterforskinga av morda og Nora Lindes tilvere på Sandhamn, ikkje langt frå Korsö. Ho har snart vore separert i eit år og slit med bitre tankar og saknet etter barna når dei er hjå faren sin.

Kriminalromanen er ikkje så heilt dum. Likevel, eg saknar ein del, og eg reagerer på ein del. Eg kan jo nemne først som sist at det er litt irriterande skrivefeil i boka, ikkje berre grammatiske, men òg feil namn av og til og litt omstokking av bokstavar. Dette aleine gjer ikkje at ein kriminalroman blir verre, men det er utvilsamt noko som irriterer ein. Det andre er at intrykket eg fekk av karakterane før eg byrja å lese var feil. Boka skulle vere om politimann Thomas Andreasson som fekk hjelp av juristen Nora Linde, men den hjelpa var ikkje stor, og eg kan ikkje hugse at ho overleverte det ho fekk vite til Thomas. Han fann det ut sjølv. Det er litt av ei hjelp må eg seie. Det andre er at innsatsen hennar ikkje var formidabel. Ingen kunne ha gitt henne ein pokal for den. Ho kunne heller fått pokalen for å sutre mest over ei skilsmisse.

Nei, eg tek ikkje lett på skilsmisser. Tvert i mot. Men at store delar av boka blir brukt på ein karakter som deppar over eks-mannen og er nyforelska, nei, det tek eg heller ikkje lett på. I alle fall når boka kunne ha vore den same utan denne karakteren. Likevel er Viveca Sten litt tilgjeven for å ha putta Nora Linde med i denne romanen, for det verkar som om ho får ei langt meir sentral rolle neste roman, om ikkje baksideteksten er like misvisande då. Teksten bakpå I natt er du død er i alle fall misvisande.

Etterforsker Thomas Andreasson graver seg ned i saken, og blir rask overbevist om at dødsfallet neppe var selvforskyldt. Men er Thomas egentlig klar for et krevende oppdrag? Det er bare seks måneder siden han var døden nær da han gikk gjennom isen utenfor Sandhamn

Lesaren får høyre historia om då han gjekk gjennom isen, men eg kan ikkje seie han var så veldig prega av det. Han fungerte heilt fint. Han sov, gjorde arbeidet sitt, tenkte rasjonelt, og når avslutninga kom var det ikkje noko der som kunne leie tilbake til hendinga som det står om i baksideteksten. Karakterane kjem ikkje lesaren veldig nære innpå. Me får lese om traumatiske opplevingar, men utan å bli rørt.

Boka er ikkje original. Den er keisamt vanleg. Det er ikkje noko fargerikt språk. Det er ikkje noko nytt ved plottet som ingen andre krimforfattarar har tenkt på, og det er heller ikkje noko uvanleg ved karakterane. Språket er bra, men utan det litle ekstra, og som eg nemnte over her, var ikkje alltid rettskrivinga heilt på plass. Romanen er godkjent, men den er milevis frå toppen, og i alle fall milevis frå banebrytande. Det verker som om forfattaren ikkje vil noko anne med kriminalromanen enn å skrive ein kriminalroman.

Bokblogg – ikkje rosablogg

Som dei fleste som har vore innpå denne bloggen forstår er det ein bokblogg og ikkje ein rosablogg om kvardagens små og irriterande problem. Likevel kan ein ikkje unngå at privatlivet går litt utover tida ein bruker på ein blogg. Det er ikkje til å kome frå, og skjer det meir rundt deg privat, er det vanskeleg å halde fokuset på bloggen like mykje som før, og òg på lesinga. No har det ikkje skjedd noko heilt forferdeleg tragisk privat (heldigvis). Det rett og slett berre tida som ikkje strekker heilt til, og eg har ikkje fått lese så mykje i januar som eg ville. Mykje av det har med politikk og gjere. For alle som lurer på kva eg meiner med det, kan dei lese innlegget mitt frå 2013 om mitt «politiske liv». Kan jo sånn i slengen nemne at eg møtte mitt store  førebilete i går i politisk samanheng, nemleg Marte Wexelsen Goksøyr, ei fantastisk dame og heilt klart ein gledesspreiar.

Til helga blir det heller ikkje mykje tid til bøker, men eg har førebudd meg. Eg skal bort og drive med andre ting enn lesing, men eg har digibøker og digiplayer eg kan bruke på reisa, og dermed får eg jo med meg litt skjønnlitteratur òg. For alle som trudde dette skulle vere eit veldig kritisk innlegg mot rosabloggarane, eventuelt eit innlegg med samanlikning av bokbloggarar og rosabloggarar, unnskyld, det var ikkje det. Det var berre ei lita oppdatering, for å seie at eg framleis lever, men at det går litt treigt med blogging og lesing. I tillegg har eg justert lesemålet mitt til 35 bøker i 2014, rett og slett berre for å ha rom til å kunne drive på med meir politikk. Det er veldig godt mogleg at eg les fleire bøker enn 35, har jo heiel sommarferien på meg, og vinterferien, og påskeferien. Likevel, mykje politikk, mykje skule og snart køyretimar, det tek si tid, i tillegg til andre fritidsaktivitetar.

Håpar alle får ei fantastisk helg!

Sjanger

Noko av det eg hugsar me gjorde dei første åra på skulen var å lage små forteljingar. Brette saman eitt eller to A4 ark og skrive på dei, for så å lage ei fin framsida på eit fargeark. Forteljinga kunne handle om det meste, og me kunne berre sette oss ned og skrive for hand, noko me dikta opp. Eg hadde allereie då skrive eit par forteljingar, som var veldig inspirert av visse eventyr, og med stort sannsyn ville eg ha blitt anklaga for plagiat hadde eg vore litt eldre og dei vart offentleggjort. Første klasse var det trinnet då eg verkeleg prøvde å dikte opp noko og leika med fantasien. Veldig mange historier handla om jenter som hadde fødsesldag og fekk alt frå hest til katt frå familien, og helst begge deler. Dei handla om Postmenn, jenter på min eigen alder og klassekameratar. I tredje klasse gjekk eg faktisk så langt at eg laga dikt om folk frå klassen. Ikkje i den forstand at eg skreiv stygt om dei, men eg fann to og to personar som byrja på same bokstav og gjorde dei om til alt frå sko til appelsinar. Morosamt når eg tenkjer tilbake på det, og for så vidt lærerikt òg. Likevel reagerer eg litt på korleis ein blir opplært i sjanger på barneskulen, og no tenkjer eg ikkje på små forteljingar på fire sider frå første klasse. No tenkjer eg på det ein lærer om sakprosa og skjønnlitteratur.

Eg hugsar ikkje kva klassetrinn med lærte om skilnaden på skjønnlitteratur og sakprosa, og kor tid me gjekk frå og skrive forteljingar til å skrive fagtekstar. Eg vil tenkje at det var i fjerde eller femte. Då lærte me at sakprosa er fakta og skjønnlitteratur er fiksjon. Fiksjon er opptikta forteljingar som folk har skrive ned. Skjønnlitteratur er ikkje sant, medan sakprosa er fakta som ein kan lese for å lære noko. Rett og slett veldig svart kvitt. Ein skal ikkje lære alt om sjangrar i femte klasse, men eg skulle ynskje at lærarar allereie då kunne ha byrja å vere litt meir nyanserte og fortelje litt meir. Det var laga eit veldig tydeleg skilje. Då me skulle skrive saktekstar, eller faktatekstar var det to ting som var viktige for lærarane at me gjorde:

• Det skal vere fakta som du finn i ei påliteleg kjelde!
• Du skal ikkje bruke eg-person!

Dette er greit nok. Ein fagtekst/saktekst/fagartikkel skal ikkje vere oppdikta. Det trur eg me alle kan vere einige om. Likevel var det ingen som verkeleg gav oss alle fakta om denne teksten. Det var ingen som sa korleis ein kunne laga ein interessant tekst. Eg lærte meg aldri at ei problemstilling kunne vere lurt for å snevre inn temaet før eg gjekk i tiande klasse. Før det skreiv eg berre ned litt fakta. Teksten min om Claude Monet var direkte keisam. I staden for å finne ut noko meir om ein del av livet hans eller om nokre måleria hans, tok eg alt på overflata. Ein av grunnane for å lage ei problemstilling er for å kunne snevre inn temaet litt og heller grav litt djupare i ein del av temaet enn å berre skrape av på overflata. I teksten om Claude Monet tok eg med litt om alt. Seinare har eg funne ut at for å gjere ein fagtekst interessant skal det vere «alt om litt». Ein fagtekst skal kunne stille spørsmål for så og svare på desse seinare. Ein fagtekst skal ha eit like fargerikt språk som skjønnlitteratur, men likevel fagleg. Ein fagtekst trenger ikkje berre å innehalde fakta, men det skal heller ikkje vere oppdikta.

På den andre sida er skjønnlitteraturen, den eg skriv om her på bloggen. På barneskulen lærer ein at skjønnlitteratur er oppdikta, noko dei òg følgjer opp ungdomsskulen. Stakkar elevar, me kan ikkje lære dei for myke på ein gong. Her skal ein ikkje gjere det vanskeleg i det heile. Saka med skjønnlitteratur er at det er givande. Ein kan bruke det i fagtekstar for å få svar på aktuelle problemstillingar, og det er aktuelt å trekke fram fiktive bøker for å gi eit inntrykk av korleis noko kan ha vore for enkeltpersonar. Eg brukte til dømes Barnepiken av Kathryn Stockett for å skrive om temaet rassisme og mobbing. Veldig mange romanar tek utgangspunkt i faktiske historiske hendingar og lagar ei fiktiv historie ut frå det. Difor kan skjønnlitteratur brukast som ei kjelde i ein fagtekst, sjølvsagt med eit kritisk blikk på hendingar og karakterar. I tillegg finst det langt fleire faktiske trekk ved skjønnlitteratur. Dei siste åra har ei rekke bøker under samfunnskritikk blitt populære. Gjennom fiktive karakterar og hendingar, men likevel med aktualitet har forfattarar sett lys på nokre av problema i samfunnet i dag. Det er ikkje ein ny sjanger på den måten at det har kome det siste tiåret, men stadig fleire vel å setje lys på til dømes klimakrisa, moderne slaveri, fattigdom og andre problemstillingar ved hjelp av skjønnlitteratur.

Når det gjelder litteratur i skulen burde lærar ha eit meir nyansert syn på ting. Dei burde lære seg at elevar blir meir forvirra seinare om dei framtiller det svart kvitt frå byrjinga av. Kvifor ikkje stole på at elevar forstår og gi dei det sanne biletet av litteraturen? Her er det glidande overganger, og særleg essay og kåseri er veldig midt i mellom. Eg skulle så ynskje at eg hadde lært om problemstilling, samfunnskritisk litteratur og skjønnlitterære kjelder mykje før eg gjorde.

Bok: Menn som hater kvinner av Stieg Larsson

Eg kjem som vanleg halsande etter med eldre bøker alle andre har lese for mangefaldige år sidan. Stieg Larsson døydde berre femti år gammal i 2004, men vart først utgitt i Noreg i 2006. Altså ei litt eldre bok, men slik er det av og til. Eg las berre barne- og ungdomsbøker i 2006, og då må eg søren meg ha lov til å lese bøkene som kom ut for vaksne på den tida, i alle fall dei gode. Eg har litt å ta igjen, men kan vel seie at dette er ei byrjing. Har langt i frå tenkt å lese alle. Uansett, Menn som hater kvinner er veldig kritikarrost og har fått fleire seksarar på terningen, og eg har alltid tenkt at før eller sidan må eg ta opp boka og lese henne. Kva som fekk meg til å gjere det no? Rett og slett mangelen på lesestoff. Det høyres rart ut, for i mange veker har eg hatt ein stor haug, men den har minka og minka, og no sat eg igjen med nokre reserverte bøker på biblioteket. Første gongen eg la skikkeleg merke til boka var kanskje for nokre år sidan, då eg vaska i hylle i biblioteket heime og såg to bøker av Stieg Larsson stå der. Det vart til at eg las bakpå, fann ut at det var krim og sette det tilbake. Ikkje fordi det var krim, men fordi at akkurat då las eg ein del andre spennande bøker. Det som kanskje forundra meg mest var å sjå ein kriminalroman i hyllene heime, for eg er den einaste som verkeleg liker kriminalromanar her.

Eg vart minna på bøkene i Frankrike i sommar. Me budde i overetasjen på eit hus me leigde av ein skotte, og han hadde bokhyller i huset, noko ein bør ha, men det var ikkje mange bøker der. Dei fleste bøkene deira låg under bordet og handla om vin. Det var ikkje bøkene om vin som interesserte meg mest, men det store talet på bøker som var skrivne av Stieg Larsson. Han har berre skrive tre bøker, men dei hadde to eksemplar av The Girl with the Dragon Tattoo (Menn som hater kvinner) med to forskjellige omslag. Dei hadde fleire eksemplar av dei to neste i serien på engelsk, i tillegg til at dei hadde samtlege bøker på fransk. Det minna meg på at desse bøkene  bør eg lese. Det som verkeleg fekk meg til å ville lese dei var nyhenda om ei ny bok i serien. Forfattaren døydde i 2004, men no har forlaget latt ein annan person skrive den fjerde boka. Kva tenkjer eg om det? Eg veit ikkje, men eg trur eg hadde blitt mektig irritert om nokon hadde skrive den siste boka i Harry Potter-serien ferdig, og den «nokon» ikkje var Rowling, men så er jo det ein serie ein bør lese frå A til Å og som henger saman.

Mikael Blomkvist er ikkje ein typisk krimhelt. Han er journalist, noko som er litt krimaktig, men han er ingen typisk krimhelt på den måten at han søker ikkje oppdraget sjølv. Han har ikkje noko sterkt ønske om å løyse gåta, og han finn ikkje gåta sjølv. Den blir gitt han av ein annan. Vanlegvis kjem journalistane til ein ulukkesstad, skriv om saka og byrjar og interessere seg meir enn godt er. Dette er litt motsatt. I 1966 forsvann ei seksten år gammal jente ved namn Harriet Vanger frå Hedestad. Ho forsvann frå jordas overflate. Mange år seinare vil den tidlegare direktøren i Vanger-konsernet, Henrik Vanger, finne ut kva som skjedde med brorens barnebarn. For å gjere det hentar han inn nettopp journalist i Millenium, Mikael Blomkvist. Blomkvist har tidlegare skrive ei bok kor han går til angrep på finansjournalistar i Sverige, og han er kjent for å kritisere dei for den lojaliteten dei har til direktørar i store firma. Rett før Henrik Vanger kontaktar han, har han blitt dømt for å ha æreskrenking av ein finansmann, Wennerström som eig det store selskapet Wennerström Group.

Blomkvist er først avventande og meiner at han neppe kan finne noko nytt stoff om forsvinninga etter så mange år, men med ein krønike om Vanger-familien som dekke for det han driv med, set han i gang og prøver å finne nye spor. På den andre sida har me ein endå meir «utypisk» (dårleg ord) karakter i ein kriminalroman. Lisbeth Salander er blant Sveriges største hackarar. Ho er sær, distansert og asosial. I tillegg er ho umyndiggjort og har eit nokså ambivalent forhold til sin nye verge. Likevel kan ho bidra med noko. Ho kan bidra med inngåande undersøkingar og rapportar av folk og vise eit meir nyansert bilete av dei største heltane og dei verste skurkane.

Boka er på ca. 550 sider. Det er 550 sider med spenning, uro og nervepirrande opplevingar. Stieg Larsson tek deg med «dit». Det er levande skildringar med ord som gjer at me kjenner igjen stemninga og automatisk knytter stadane til stader me kjenner frå vårt eige liv. Det er ingen tvil om at Larsson er ein stor forfattar. Måten han kontruerer plottet på og let lesaren sitje tilfredsstilt igjen etterpå. Måten han skaper truverdige karakterar på som kven som helst kan skape eit forhold til. Måten han tek lesaren med til stader på og held han eller henne der, heilt til siste slutt. Det er meisterleg.

Mikael Blomkvist er spesiell. For det første har han eit nokså fritt forhold til kollegaen Erika, eller Ricky som han kallar henne. For det andre er han han ein veldig uvanleg kriminalkarakter, på den måten at han ikkje er på jakt etter action og spenning. Han har ikkje lyst til å løyse noko mysterie. Til vanleg er hovudpersonen i kriminalromanar veldig glad i å løyse gåter og få mysterier. Det er òg dette med at han sjølv ikkje bestemmer seg for å finne ei gåte å løyse, men at han får ein invitasjon som avgjer plottet. Det er eit såkalla «Rags-to-riches»- plot. Scarlett Thomas, førelesar i Creative Writing ved The University of Kent og forfattar av fleire romanar, skriv i boka si Monkeys with Typewriters:

In rags-to-riches plot we meet a young, innocent individual who is oppressed in some way, often in a domestic setting. This character then receives a special invitation.

Monkeys with Typewriters side 136

Det er to ting i skildringa som ikkje stemmer heilt med boka. For det første er ikkje Mikael Blomkvist ung. Han er ikkje eldgammal, men 43 år er ikkje ungdom lenger. For det andre er han ikkje direkte uskuldig heller, sidan han har blitt dømt til tre månadars fengsel for æreskrenking av ein bedriftsleiar. Likevel er han uskuldig på den måten at han hadde gode intensjonar, og han vart lurt. Noko anna er den spesielle invitasjonen. Han får ein spesiell invitasjon til å løyse eit mysterium og skrive ein familiekrønike. Han er «undertrykt» på den måten at retten har dømt han for noko han vart lurt til å gjere, og han er ikkje i ein posisjon der han er dominant. Undertrykt er kanskje litt sterkt, men det er i nærleiken. Ein rik person tek seg av han, og han får invitasjonen av ein rik person, det er viktig i denne samanhengen. Det skjer òg i ein nasjonal samanheng/innanrikssamanheng.Likevel går ikkje ei bok berre under eit plott, det kan gå under fleire. I dette tilfellet er det. Det fell delvis under «Stranger Comes to Town». Mikael Blomkvist er ny i Hedebyön der Vanger-familien er busett. Først blir han møtt med mistillit, og han blir mistforstått. Det er ikkje noko veldig stort mysterie ved han, men dei lurer på kven han er og kvifor han eigentleg er der. Likevel forstår mange gradvis at han endrer liva deira til det betre.

Det var to plott. Det tredje er plottet «Mystery» som me berre kan kalle mysterieplottet.

Mystery is probably the most fundamental basic plot, and perhaps the most well-recognized. After all, every narrative contains mystery. Mystery is the engine that powers every story. We open a  ooh and we are confronted with mysteries.

Monkeys with Typewriters side 154

Det er klart at ein kriminalroman har eit mysterieplott. Det er det det dreier seg om, og løysninga er ein av grunnane til at ein les boka. Ein plukkar den opp, les bakpå og tenkjer: «Lurer på korleis dette går.» Det er sjølve drivkraften i denne boka. Kva skjedde med Harriet? Kva skjuler Wennerström, om han skjuler noko? Kvifor er det så mykje inre splid innad i Vanger-familien? Alt er spørsmål ein vil ha svar på i slutten av boka, og Stieg Larsson knyttar fleire trådar saman til ein på ein ypperleg måte. Karakterane er i tillegg beundringsverdige, og ein forstår motiva til dei fleste av dei.

Alt i alt, god litteratur, og eg er glad eg byrja på boka. Det einaste eg kan setje fingaren på er at det er litt urealistisk mange gonger, og då meiner eg ikkje nødvendigvis småting. Til dømes stemmer ikkje alle arbeidsmetodane deira heilt med røynda.

Kjære bokbloggnisse!

Tusen takk for flotte gåver!! Dei falt i smak. Eg fekk utruleg masse godt!

1

2

1. Boka som ho sjølv likte, Ekstremt høyt & utrolig nært av Jonathan Safran Foer
2. Boka som ho trudde eg kom til å like, Paganinikontrakten av Lars Kepler

Lars Keplers bøker er nokre eg lenge kunne ha tenkt meg å lese, fordi eg har høyrt det skal vere veldig bra krim! Eg fekk òg masse god mat. Ein heilt fantastisk honning til dømes. Den smakte. Eg elskar honning på brødskiva, så der trefte bokbloggarnissen. I tillegg fekk eg lakris, sjokolade og kakao med minimarshmellows.

Og så fekk eg litt pynt og eit veldig fint kort!

Hintet frå bokbloggarnissen var at det passa godt det var ein hund på framsida av kortet. Av dei som er meldte på, reknar eg med det er Berit på bloggen Bøker & Bokhyller som har sendt meg pakken. Tusen takk!

Utanom dette fekk eg berre ei bok til jul, men til gjengjeld fekk eg òg digispelar, og den gler eg meg veldig til å prøve. Boka eg fekk var Kane og Abel av Jeffrey Archer, og det var ikkje ei veldig stor overrasking. Eg hadde hinta veldig tydeleg på førehand om at den boka ønska eg meg.

Bok: Det henger en engel alene i skogen av Samuel Bjørk (pseudonym)

Det henger en engel alene i skogen av «Samuel Bjørk» er den første boka skrive under pseudonym som har blitt nominert til Bokhandlarprisen. Det er ikkje alltid at Bokhandlerprisen er eit kvalitetsstempel, men å bli nominert til ein pris er heilt klart betre enn å ikkje bli nominert. Det har uansett vore veldig mykje blest rundt denne boka. Eg skal innrømme at eg gleda meg. Researchen rundt pesudonymet, skjedde etter eg las boka.

Boka har fått mange blanda bokmeldingar, og eg har vore heilt i skyene og skikkeleg fenga og hekta. Eg las og las og las og las, og plutseleg var boka ferdig. Det var nesten så eg hadde lyst til å gråte då siste side var lesen, ikkje fordi boka var så grueleg dårleg og eg ikkje var nøgd, men fordi leseopplevinga var over, men STOPP LITT! Leseopplevinga, det var dette med kvaliteten. Korleis var kvaliteten på boka? Var den realistisk? Var karakterane realistiske? Korleis var plottet konstruert? Og ikkje minst, har forfattaren alltid gjort researchleksa si?

Holger Munch, ein skilt far og bestefar og politimann som får ansvaret for ei lita etterforskingsgruppe i Oslo. Mia Krüger, ei psykisk sjuk kvinne som planlegg sin eigen død på ei øy i Trøndelag. Eit lite etterforskingsteam som skal til på ei stor sak. Rett og slett ein kriminalroman som kan høyrast litt vanleg ut. Likevel, plottet er noko av det som kan trekke lesarar, men ikkje dei mest sarte. Ei jente blir funnen hengt i eit hoppetau i skogen med ein dukkekjole på seg og ein sekk med skulebøker på ryggen. Ho skulle ha byrja i første klasse til hausten, men det vart det ikkje noko av. Kan det komme fleire, og kva skjer vidare? Holger Munch flyr opp til Trøndelag for å hente Mia Krüger slik at dei får sett ein stopper for dette, men er Mia Krüger villig til å endra planane og vere med på å løyse oppdraget? Sjølvsagt vil ho det. Eg skriv ikkje dette for å lage ein spoiler (det er kanskje ein spoiler likevel), men fordi det er ganske opplagt for dei fleste av oss at protagonisten i ein kriminalroman vil bli innblanda i mysteriet ein eller annan gong.

Det går ein seriemordar laust på austlandet, og ingen veit kven personen er. Etterforskingsgruppa som skal løyse saka er overraskande lita for ei så stor sak. Eg har ikkje veldig stor greie på politiarbeid, men dei bør bruke litt fleire ressursar på noko slikt. Likevel har der den hensikten at det berre er åtte etterforskarar å forhalde seg til. Lesaren går ikkje i surr, og sjølv om realismen er der, forstår ein kvifor forfattaren har gjort det slik. Det å lage eit lita gruppe gjer lesaren meir «inkludert» og «integrert» i gruppa. Ein kjenner seg meir med i miljøet og gruppa i boka. Uansett er det nokre typiske trekk med desse etterforskarane som aldri forsvinn. Kaffifrikking, røyking, rare og unødvendige kommentarar, og sjølvsagt nokon utan utdanning. Hackaren i gruppa er eigentleg berre hackar, men er likevel på MI6 si liste, og slik får ein inn i politiet på ei så viktig sak. Her òg er det noko med realismen som sviktar. Holger Munch er likevel ein stor forandring frå andre etterforskingsleiarar i andre bøker, sjølv om han har ein sur sjef bak seg. Dei fleste etterforskingsleiarane plar å vere heilt uforståande og stokk dumme, noko Holger Munch ikkje er. Han er varm, inkluderande og ein smule gretten når han ikkje får seg ein røyk. Mikkelson, «sjefen over alle sjefer» i Det henger en engel alene i skogen, lever litt opp til den typiske «krimsjefen.» Han er stokk dum, uforståande og alt for påpasseleg. Men ein annan myte: Ein kan alltid trasse sjefen sin i kriminalromanar. Sjølvsagt kan Munch trasse Mikkelson og køyre sitt eige løp. I bøkene verd ja, «in the real world» nei.

Avsnittet over her går kanskje litt på dårleg researcharbeid. Lite kunnskap om politiet kan vere nummer ein på den lista. Så kjem punkt to. I boka er det òg med ein suspekt kyrkjelyd (menighet) som tvinger dei eldre på ein heim til å gi heile arven til kyrkjelyden. Ein veldig god idé i utgangspunktet, hadde det ikkje vore for at arvelova ikkje tillet det. No kan det vere de sit og tenkjer: «Mai Lene, det er ei bok, ikkje røynda». Ja, det er det, men når dei med kunnskap om politiarbeid klagar på at det er urealistisk i kriminalromanar, må eg få lov til å påpeike det som juridisk sett er urealistisk. Arvelova vernar om livsarvingar. Dei skal ha 2/3 av dødsboet. Det er pliktdelen deira, men pliktdelen er aldri større enn 1 000 000 for ein livsarving. Det betyr at arvelataren har ein fri tredjedel som han eller ho kan bestemme kva skal gå til. Dermed går det ikkje an å gi alt til ein kyrkjelyd. Eg veit at eg høyres ut som ein rettslærenerd no, men rett skal vere rett.

Geir bak bloggen Bokbloggeir laga ei liste i september over «10 krim-myter som kan føre deg ut i elendighet». Slik eg ser det har «Samuel Bjørk» ikkje teke til seg denne lista, utan at det har ført personen «ut i elendighet». Dette er ikkje eit stikk mot Geir si liste, for eg er veldig einig i det han skriv. Det er rett og slett språket i boka og plottet som er så utruleg bra, og langt frå elendeg, at det lullar lesaren inn i ein falsk tryggleik. Desse krim-mytane bryr ikkje lesarane seg noko om, fordi forfattaren har dei der heile tida. Boka er spennande og drivande, og leseopplevinga direkte skummel på ein god måte. Difor er det lett, når du nettopp er ferdig med boka, å berre tenkje: «Wow, heilt supert.» Det gjorde eg. Eg var heilt klar for å setje meg ned og skrive om denne fantastiske, vidunderlege boka, men no når eg har fått boka meir på avstand, har eg eit meir kritisk syn. Boka er ikkje elendeg, men bruker likevel mange klisjéar. Men det er ein grunn for at noko er ein klisjé, og det er at det slår an. Folk liker klisjéar, viss dei ikkje er veldig lette å gjennomskode. Lesarar av kriminalromanar elskar det, berre det er skjult. Klisjéane er skjult bak forfattaren sitt grep om lesaren her.

Eg høyres veldig kritisk ut no. Klisjéar, dårleg research, urealistisk. Boka er god. Den er heilt klart på pluss-sida, på veldig mange måtar. På ein uforklarleg måte er den slik at det går ikkje an å vere berre kritisk etterpå. Eg ser at andre bloggarar òg slit med å setje fingrane på det som er bra med boka. Det er ein haug med ting ein kan seie at er kritikkverdig, men likevel er boka så heilt klart ikkje dårleg. Eg trur kanskje noko har med slutten av boka å gjere. Nokre likte den ikkje, men uansett, den er skummel. Til vanleg i kriminalromanar tenkjer ein: «Helten kjem til slutt fram.» Me berre veit at det kjem til å gå godt, kanskje fordi ein kjenner forfattaren frå før, eller kanskje fordi ein forstår ut frå oppbygginga at det er det det går mot. Her var eg i tvil, og om det gjekk bra eller ikkje vil eg ikkje seie noko om. Du må lese sjølv for å finne det ut.

Bok: Busemannen av Knut Nærum, Elisabeth Botterli, Askild Hagen, Jørgen Mehren og Peder Udnæs

Årets julegåve?

Eg sa eigentleg at Busemannen var ei bok eg skulle lese i byrjinga av 2014, fordi eg har hatt så mange andre bøker å lese. Men så var det no slik at eg fekk ei melding frå biblioteket om at boka eg hadde reservert (Busemannen) var komen og eg kunne hente henne. Eg avgarde til biblioteket for å låne boka, og då eg kom heim måtte eg berre lese første kapittel. Berre for å finne ut korleis det eigentleg var. Jo, så vart første kapittel lese, og så vart andre kapittel lese, og så tredje, og så gjekk det til at boka vart påbyrja og utlesen. Angrar eg på at eg sparte henne? Eg angrar på den måten at eg ikkje vil få denne fantastisk humoristiske leseopplevinga tilbake. 

Busemannen av Knut Nærum og fire andre forfattarar er som kjent ein parodi på Nesbøs bøker om Harry Hole. Willy Wakum er ein alkoholisert, farleg eks-politimann, som Sanna Selbu og Hagbart Lømmer vil hente til Noreg for å oppklare drapet på Nelly Lundin – helst før Kripos gjer det. Det er berre eit problem. Wily Wakum er død. Men det stoppar han ikkje frå å vere med. Sanna reiser til Macao for å finne han.

«Den tidligere potugisiske kolonien, Santa Nome de Deus de Macau, 65 kilometer vest for Hong Kong?» spurte Selbu.
«Nemlig. Du kjenner til øya?»
«Egentlig ikke. Det har dukket opp i TP.»

Og korleis skal ein komme seg til Hong Kong?

«Med fly. Alt annet blir unødvendig tungvindt. For ikke å si tidkrevende.»
«Jeg mener, en slik tjenestereise vil fort koste 300 000-400 000 kroner. Jeg går ut fra at Voldsavsnittet ved Oslo politikammer ikke har et så stort reisebudsjett.»
Han dro fingrene over haka. «Det er riktig. Vi hadde for så vidt et ganske brukbart et, men det var før Willy reiste til Tasjkent for å oppklare et barslagsmål i Stortingsgata.»

Dei som tenkjer at dette var morosamt, har meir å gle seg til, når dei eventuelt opnar denne boka ein dag. Dei som tenkjer at det berre var sånn passe, kan tenkje at det kjem betre tider. Dette var ikkje det beste sitatet eg kunne ha delt, men eg vil ikkje dele noko som er meir morosamt, for då røper eg jo det beste ved boka. Som de kanskje forstår likte eg den. Språket er lett og humoristisk og nesten betre enn Nesbøs språk i Harry Hole-bøkene. Dei bruker litt til no ukjente samanlikningar, men like fult forståeleg, og i alle fall morosamme.

Det eg var mest overraska over, var at eit så absurd, rart plott, som eigentleg berre er ein parodi, kunne vere så spennande. Dei har ikkje berre laga ein god parodi, men òg ein spennande kriminalroman med alt det skal innebere. Noko av vitsen med parodier er jo at dei skal ta det dei parodierer litt på kornet. Trur aldri eg har sett nokon klare det betre. Særleg dei siste femti sidene minna meg veldig om Nesbø og Harry Hole, for det er full forvirring rundt kven som er gjerningsmannen og kven som berre vil øydeleggje. Ein trur ein forstår og så tenkjer ein: «Å, nei, det var ikkje det likevel!» For å bruke litt sterke ord: Det er noko av det verste mest idiotiske med Harry Hole-bøkene. Difor er eg glad for at desse forfattarane òg har plukka opp det og laga ein liknande slutt som i det minste er litt betre, rett og slett fordi her er det innblanda humor.

Eg trur ikkje nokon Harry Hole-fan kan misslike denne, uansett kor trufaste dei er mot Harry Hole. Sjølv Jo Nesbø trur eg vil kunne like denne boka, rett og slett fordi det er ein veldig godmodig parodi. Innimellom kan ein oppdage litt kjente personar og namn frå den norske krimverda. Nelly Lundin til dømes. Eg føler at viss eg skal skrive meir om denne boka no, blir det berre det ein kallar skamros, men det er fordi eg rett og slett ikkje kan finne noko negativt. Det er så utruleg bra utført. I frykt for at alt plutseleg skal dreie seg om kjensler, leseoppleving og skamros skal eg avslutte innlegget no. Eg har berre to ord til å skrive: Les denne!